ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Periyodik cetvelin 6A grubunda yer alan yarı metal element. Doğada nadir rastlanan selenür ve ağır metal sülfürleri biçiminde bulunur. Bakır üretiminde ya da kurşun odalar yönteminde yan ürün olarak e...

Bir düzlemin, ufuk çizgisine eğim derecesini saptayan, dik ya da yatay olup olmadığını anlamaya yarayan alet. Yapı işlerinde kullanılan düzeç, kabarcıklı ve ipli olmak üzere iki çeşittir. ...

Acemi ocağına alınan ocak eri. Önceleri savaşta tutsak edilen çocukların beşte biri alınırdı. Zamanla bu yöntem, büyüyen imparatorluğun gereksinimini karşılayamaz oldu ve reaya çocuklarından devşirme ...

Kuzey Buz Denizi'nin, doğuda Taymir Yarımadası ile batıda Severnaya Zemlya ve Yeni Sibirya Adaları arasında kalan bölümüne verilen ad. Yüzölçümü 650.000 km2, ortalama derinliği 520, maksimum derinliği...

Merkez sağ eğilimli siyasal parti. 12 Eylül 1980 askerî harekâtından sonra Millî Güvenlik Konseyi siyasal faaliyetlerin yeniden başlatılmasına ve siyasî partilerin kurulmasına izin verince kapatılan A...

Üzeri kubbeli ya da açık su haznesi. Genellikle cami avlularında bulunur. Çevresindeki musluklardan ya da ortasındaki fıskiyeden bol su akar. Abdest alınması amacıyla yapılan şadırvanlar kare, daire y...

Birden fazla yapısal birimlerin birbirilerine kovalent bağ ile bağlandığı, molekül ağırlığı yüksek olan organik bileşik. Bir polimeri oluşturan yapısal birimlerin her birine "monomer" adı verilir. İki...

Kan basıncının belirli bir değerin üstüne çıkmasıyla, kanın damar çeperlerine uyguladığı aşırı basınç. Hipertansiyonun olabilmesi için atardamardaki kan basıncı, 10 ile 16 cm. cıva ağırlığına eşit bir...

Kabukluların onayaklılar takımından, "böcek" de denilen bir deniz hayvanı (Palinurus vulgaris). Sıcak ve ılık denizlerde yaşar. 30-40 cm. boyundadır. Kabuğu koyu kırmızı, mor ve yer yer turuncu lekeli...

1090 yılında Hasan Sabbah adında bir İranlı tarafından kurulmuş gizli bir Şiî-İsmaili tarikatının üyelerine verilen ad. Sabbah, Fatımîliği benimsedikten sonra Mısır'a geçip Nizar ibn-ül Mustansir'in y...

A pozitif bir sayı olup ve x(-∞, ∞) aralığında bir gerçel sayı olmak üzere f(x)=ax biçimindeki fonksiyon. a>1 ise bu fonksiyon sürekli ve artandır, +∞ için limiti +∞, -∞ ...

Işık dalgasının enine titreşimlerinin yönü ve özelliklerinin belli kayıtlamalara uğraması, polarizasyon. Normal olarak ışık polarılmış değildir. Belli bir yönde ilerlerken, buna dik bir doğrultuda ve ...

Osmanlılar döneminde yabancı ülkelere gönderilen sefirlerin (elçi) gittikleri yerde gördükleri, izlenimleri, yaptıkları işleri ve o ülkeye ilişkin görüşlerini anlattıkları yapıtlara verilen genel ad. ...

Araştırmacı ve yazar. Balkan göçmeni fakir bir âilenin çocuğu olan Şevket Süreyya Aydemir, 1897 senesinde Edirne'de doğdu. Edirne Muallim Mektebinde okurken Turancı görüşü benimsedi. Birinci Dünyâ...

Volkanları ve volkan etkinliklerini inceleyen bilim dalı. Yanardağbilim olarak da bilinir. Volkanlara ilişkin çalışmalar çok eski çağlarda başlamakla birlikte, ilk bilimsel araştırmalar 19. yüzyılın b...

Kanın pıhtılaşmasında önemli rol oynayan iki madde. Kanda çözünmüş olarak bulunan fibrinojen, pıhtılaşma sırasında, trombin enzimi etkisiyle katı, polimer yapılı, çözünmez bir protein olan ve ağ şekli...

Lâvların anîden soğumasıyla oluşan cam gibi şekilsiz kayaçlara verilen ad. Obsidiyen olarak da bilinir. Kimyasal yapısı granitle aynı olup kuvars gibi demir magnezyumu içerir. Volkan camı genellikle s...

Düzyazıda cümle içinde ya da sonlarında bulunan uyak (kafiye). Secili düzyazıya da müsecca denilmiştir. Seci, söz ya da tamlamalar arasında oluşuna (sec-i mutlak), aynı fiile bağlı cümlelerin sonunda ...

Yöntemli bir biçimde düşünme ve tartışma sanatı. Diyalektik sözcüğü Hegelci ve Marksist felsefelerin gelişiminden sonra sık kullanılır bir sözcük olmuştur. Bu sözcüğün çok uzun bir geçmişi, onun kadar...

Düşük basınçlı neon gazı içeren deşarj tüpü. Çalışma gerilimi genellikle 130 ilâ 170 volt arasındadır. Belli bir akım şiddeti sınırında elektrotları arasındaki gerilim sabit kaldığından, küçük akım şi...

İslâmlıktan önceki Arap tanrılarından biri. Kâbe'de Uzza'yı temsil eden put, Kâbe'nin Müslümanlar tarafından ele geçirilmesiyle diğerleri gibi kırılarak ortadan kaldırıldı. Fakat İslâm dinine karşı ol...

Akdeniz'e dökülen bir akarsu. Teke yöresinin batısında Yeşilgöl Dağı'ndan çıkarak Gölhisar Ovası'na girer. Daha sonra Acıpayam Ovası'nın güney ucuna gelir ve dağlar arasına girer. Yer yer küçük ovalar...

Parlak kırmızı renkte, billûrlaşmış, saydam, değerli bir taş....

Yerkabuğunun sıvı, katı ya da gaz hâlinde olmak üzere tüm su varlığı. Büyük bölümünü okyanuslar ve denizler oluşturur. Tanım gereği, hidrosfer, buzullar ve yeraltı sularını da kapsar. Atmosferdeki su ...

Müslüman Araplar ile Çinliler arasında yapılan savaş (751). Emevî-Abbasî mücadelesi Asya'da bir süre Arap gücünü sarsmıştı. Bu durumdan yararlanmak isteyen Çin, General Kao Siyençe komutasında bir ord...