ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

ZALOĞLU RÜSTEM İran efsânevî kahramanlarından. Ünlü İran şâiri Firdevsî'ye âit olan Şehnâme adlı eserde büyük bir kahraman olarak gösterilir. Rüstem, Türk Edebiyatında Rüstem-i Zal, halk ağzında da Z...

Akdeniz Bölgesi'nde ırmak. İki kolun birleşmesiyle oluşur: Uzunyayla yöresinden gelen Zamantı ve Binboğa Dağları'ndan inen Göksu. Seyhan, Çukurova'ya indikten sonra Adana'dan geçer ve güneybatı yönünü...

Durumlarla ve ilişkilerle ilgili belirtileri kavrama yetisi. Zekâ kavramı, düşüncenin tarihî gelişimi boyunca değişik anlamlar almıştır. Eski felsefede zekâ hemen hemen zihnin tüm işlevlerini kapsardı...

Kuzey Anadolu Dağları'nın Karadeniz'e paralel iki sıra hâlinde doğuya doğru yükselerek uzanan doğu bölümü. Aralarında Çoruh-Kelkit vadi oluğu yer alır. Bu oluk bazen geniş bir ova (Bayburt Ovası), baz...

19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında, Amerikalı mühendis F. W. Taylor tarafından geliştirilen iş düzenleme yöntemi. Yöntemin temeli, makine başındaki işçinin davranışlarını, birim zamanda e...

Ses basıncının şiddet derecesinin ölçü birimi. Desibel fiziksel bir büyüklük olmayıp hesaplamalarda kolaylık sağlayan oransal ve logaritmik bir değerdir....

Hindistan'da Agra kenti civarında Cemna (Yamuna) Irmağı kıyısında türbe. İmparator Şah Cihan tarafından, Mümtaz Mahal denilen karısı Ercüment Banu için yaptırılmıştır. İstanbullu mimar Mehmet İsa Efen...

Eskişehir'in yaklaşık 25 km. güneybatısında, Porsuk Çayı üzerinde baraj. 1966'da yapımına başlandı: 1972'de hizmete girdi. Göl alanı 23,4 km2 su toplama hacmi 431 milyon m3; sulama alanı 41.020 ha; yı...

Çalı veya ağaçlar yâhut da odunlu tırmanıcı bitkiler. Yaprakları basit veya parçalı ve karşılıklıdır. Çiçekler tek eşeyli veya erdişidir. Taç ve çanak yaprakları 4 veya 5 parçalıdır. Meyve eriksi veya...

Güneş sistemi içinde yer alan sekizinci gezegen. Güneş'e olan uzaklığı 4.490.000.000 km., çapı 52.299 kmdir. Kütlesi Dünya'nınkinin 17,45 katıdır. Hidrojen, helyum ve metandan oluşan bir atmosferi var...

Yeraltından çıkan şifalı sulardan yararlanmak için kurulmuş hamam. Yaygın adı kaplıcadır. Tevrat'a göre şifalı sulardan ilk yararlananlar eski Mısırlılardı. Bu konuda ilk olarak bir yapıt ortaya koyan...

Killi kalkerleri özel fırınlarda pişirip ezmekle elde edilen, çamuru çabuk katılaşıp, sertleşen ve yapılarda harç malzemesi olarak kullanılan beyaz ya da kül rengindeki toz. Çimento sözcüğü, yontulmuş...

Manisa iline bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasaba. İlçenin orta kesimleri ovalık, güneydoğusu dağlıktır. Tütün, pamuk ekilir; bağcılık yapılır. İlçe, Bandırma-Manisa demiryolu üzerindedir. 195...

Sansargillerden, 55 cm. uzunluğunda, küçük bir yırtıcı hayvan, zerdeva (Martes martes). Avrupa ve Kuzey Asya'da ormanlarda, ağaç kovuklarında yaşar. Rengi mevsime ve yaşadığı ortama göre değişir. Gene...

Vücuda üstün hareket ve enerji sağlamak için kullanılan uyarıcı ilâç. Spor karşılaşmalarından hemen önce sporculara uygulanır. Doping tehlikeli olup, bu gibi ilâçların kullanılması bütün spor dünyasın...

Elektrik motorunun veya jeneratörünün akım taşıyan bobinlerini içeren bölümüdür. Küçük motorlarda bu genellikle dönen şaft üzerine monte edilmiş yumuşak demirden bir çekirdek üzerine sarılı çok sayıda...

Eğlence, alay, şaka. Edebiyat terimi olarak bir konuyu alaylı, şakacı bir söyleyişle işleyen manzumelere denir. Bunların toplandığı kitaplar da hezliyyat adını alır. Hezelden "hezl-âmiz" (şaka ile kar...

Resmî adı Hırvatistan Cumhuriyeti'dir. Başkenti Zagreb olan ülkenin nüfusu 4 681 015 kişi (2000), yüz ölçümü ise 56 540 km2dir. Yönetim biçimi cumhuriyet olan ülkenin para birimi dinardır. Nüfusun %89...

Betatronun temel alınmasıyla yapılmış dairesel bir parçacık hızlandırıcısı. Bu nedenle betatron senkrotronu ve elektron senkrotronu adlarıyla da anılır. Senkrotronda, değişken bir manyetik alan ve sab...

Orta Avrupa'da, Polonya'nın Karpat Dağları'nın kuzeyinde yer alan bölge. Bölgenin doğu bölümü Ukrayna, batı bölümü Polonya sınırları içinde yer alır. I. Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan sın...

Düzyazıda cümle içinde ya da sonlarında bulunan uyak (kafiye). Secili düzyazıya da müsecca denilmiştir. Seci, söz ya da tamlamalar arasında oluşuna (sec-i mutlak), aynı fiile bağlı cümlelerin sonunda ...

Cennetkuşugillerden, ötücü bir kuş türü (Paradisea). Özellikle Yeni Gine'de yaşar. En iyi bilinen türünün başının ve boynunun arkası limon; boğazı zümrüt yeşili; göğsü siyah ve kanatları kestane rengi...

Gözün yapısı, hastalıkları ve çalışması ile meşgul olan bilim dalı. Eski medeniyetlerde oftalmoloji, yaygın olarak uğraşılan bir bilim dalı idi. Mısırlıların M.Ö. 1550 yılına âit Ebers papirüslerinde,...

Benzen molekülüne bir OH grubunun bağlanmasıyla oluşan organik bileşik (C6H5OH). Beyaz, kristal yapılı bir katıdır. Kendine özgü bir kokusu vardır ve zehirlidir. 43°C'ta ergir, 182°C'ta kaynar. Yoğunl...

Merkezî idârenin taşra birimlerinin en büyüğü; bir memleketin, bir vâli tarafından idâre edilen bölümlerinden her biri. Merkezî idârede millî varlığın devâmını sağlayan, kânunların uygulanması, kamu d...