ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Buharlı gemilerin icadından önce kullanılan yelkenli ve kürekli savaş gemilerinden birine verilen ad. Daha çok iki ve üç ambarlı, ahşap, büyük savaş gemileri bu adı alırlardı. Kalyon deyimi sonrada...

Yerküre ve onun atmosferi tarafından yayılan enerji. Doğrudan Güneş ışınlarıyla gelen kısa dalga radyasyon yer ve onu saran atmosfer tarafından emildikten sonra tekrardan uzun dalga radyasyon olarak g...

Pişmiş topraktan yapılan levha biçimde bir yüzü renkli ve sırlı duvar kaplama malzemesi. Duvarları süslemek için kullanılır. Genellikle çiçek resimleriyle bezelidir. Sözcük geniş anlamda aynı biçimde ...

Nemrut sönmüş volkanı üzerinde, 2.247 metre yükseklikte krater gölü. Hilâl biçiminde olan gölün yüzölçümü 12 km2 dir. ...

İslâm toplumunda örfî ve şerî hukuku uygulayan mahkemenin başkanı. Osmanlı İmparatorluğu'nda kadılar, medreselerden yetişirdi. Yalnız yargı işleriyle değil, bulundukları bölgelerden zahire toplanması,...

İçinde dudak ünsüzü denilen b, f, m, p, v seslerinden hiçbirinin bulunmadığı şiirlerin adı. Leb değmez de denilen böylesi şiirlere genellikle halk edebiyatında rastlanır. Dudak değmezi söyleyen saz şa...

(Fr. ve İng.: Lesotho), Güney Afrika'da devlet. Resmî adı Lesotho Krallığı, eski adı Basutoland'dır. Güney Afrika Cumhuriyeti topraklarıyla çevrili olan devletin yüzölçümü 30.355 km2, nüfusu 2.023.000...

Hava saldırılarına karşı savunma amacıyla kullanılan silâhların genel adı. I. Dünya Savaşı'nda uçakların kullanılması, uçaksavar silâhların yapılmasına yol açtı. Önceleri pek ilgi görmeyen uçaksavarla...

Türk halk şâiri. Şiirlerinde Emrah ismini mahlas olarak kullanmıştır. Emrah, amrah, amrak "âşık" mânâsına gelmektedir. On dokuzuncu yüzyıl sâz şâirleri arasında yer alır. Bir ordu şâiri olan Sürûrî, B...

A/b = c/d orantısında her bir terimin öteki üçüne göre durumu. Örneğin 7/13=17/x orantısında x; 7, 13 ve 17'nin dördüncü orantılısıdır ve "içler-dışlar çarpımı" yapılarak bulunabilir: 7x = 13.17, x= 1...

Işın, dalga ya da parçacık seli hâlinde yayılan herhangi bir enerji biçimi. Daha çok ışık ve öteki elektromanyetik dalgalarla ses dalgaları ve radyoaktif maddelerden yayılan parçacıklar için kullanılı...

Hayvanların çeşitli organ ve dokularından, özellikle kemiklerinden (boynuz ve tırnak hariç) çıkarılan renksiz, tatsız, proteinli madde. Hayvansal dokuların ve kemiklerin seyreltik bir asit ya da alkal...

Akdeniz'de kıyısı olan ülkeler arasında yapılan spor şenliği. Olimpiyat kurallarına uygun olarak her dört yılda bir düzenlenen oyunlar, tüm spor dallarını kapsar. Akdeniz Oyunları'nın düzenlenmesi, il...

Telli bir çalgı. Avrupa'ya Endülüs'ten yayılmıştır. Mızrapla çalınır. Sonraları değişik çeşitleri yapıldı. Fransa'da 18. yüzyılda çok yaygındı. Tellerinin sayısı 18'e kadar yükselir. Floransa'da bir o...

Yüksek oranda nispî nemle karakterize edilen ve karasal iklimin tam tersi özellikler gösteren iklim tipi. Ada ve ana karaların denizsel ya da okyanussal rüzgârlara açık olan taraflarında gözlenir. Den...

Ganj, yüksek Himalaya yaylâlarındaki Bhagirathi ve Alakmanda akarsularının birleşmesinden doğar. Dar ve sarp boğazlarla Siwalik tepeleri ve küçük bir ticaret şehrinin bulunduğu Hardvar Ovası boyunca a...

Osmanlı İmparatorluğu'nda kapıkulu askerlerine her üç ayda bir verilen maaş. Sözcük, süvarilerin atları için verilen yulaf parası anlamına gelen Arapça "alef"ten gelir. Ancak zamanla, doğrudan, askere...

ABD'de Nevada eyaletinin güneyinde kent. 1905'te kuruldu. Eyalette kumarın serbest bırakılmasıyla (1931) turistik nitelik kazandı. Yakınındaki Hoover Barajı'nın açılmasıyla ve altın, gümüş, boraks, ma...

Yalnızca hidrojen ve karbon içeren kimyasal bileşik. Hidrokarbonlar, moleküllerinin yapısına bağlı olarak üç ana gruba ayrılırlar. Alifatik hidrokarbonlarda karbon zinciri açıktır. Yani karbon atomlar...

Antalya dolaylarında akarsu. Antalya'nın 30 km kuzeybatısındaki, yeraltı sularıyla beslenen Kırkgöz kaynaklarından çıkar; Varsak köyü yakınlarında, kayalar arasından yeraltına girer; Antalya'nın 10 km...

Güneş etrafında, elips şeklinde bir yörünge çizerek, dönen gök cisimleri. Günümüzde gezegen denildiği zaman, başta dünyâmız olmak üzere, Güneş etrafında dönen diğer sekiz gezegen akla gelmektedir....

Yeryüzü ve denizaltındaki doğal mağaralarda araştırma ve incelemeyi konu alan bilim dalı. Mağarabilim deyimi, ilk olarak 1890'da arkeolog Emil Riviere tarafından ileri sürüldü. 1774 yılında Esper, Bav...

Çiftkanatlılardan, küçük bir asalak sinek (Phlebotomus papatasii). Ilıman ve tropikal bölgelerde yaşar. Boyu 2 mm. kadardır. Kanatları kadife gibi sık tüylüdür. Kurtçukları, kokmuş organik maddelerde ...

Büyük abdestin doğal olandan daha seyrek ve daha katı yapılması durumu; peklik. Bağırsakların ağır çalışması sonucu ortaya çıkar. Kabızlığa, bağırsak çeperlerindeki ve metabolizmadaki bozukluklar nede...

Oksijenin peroksi grubu (-O-O-) içeren bileşiği. Alkali metal ve alkali toprak metallerinin peroksitleri, O2 iyonu içerirler ve söz konusu metallerin ya da oksitlerinin bol hava içinde ısıtılmasıyla e...