ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

(?, Tırhala-1923 İzmir), Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi. Sarıgöllü Hacı Sofu ailesinden Feyzullah Ağa'nın kızıdır. 1876'da Selânik Asakiri Milliye taburunda üsteğmen olarak görev yapan Ali Rıza Efend...

İki ya da daha fazla kamışlı borudan ve deriden yapılmış bir tulumdan oluşan nefesli bir çalgı. ...

Osmanlı İmparatorluğu'nda Cezayir, Tunus ve Trablusgarp (Libya) eyaletlerinin üçüne birden verilen ad. Daha çok korsanlıkla geçinen bu ocaklar, merkeze görünürde bağlıydılar. ...

Osmanlı Devleti'nde yılda bir kere verilen maaşa ve bazı eyaletlerden toplanan ve yılda bir kere İstanbul'a gönderilen vergiye verilen ad. Bu gibi eyaletlerde mirî toprak düzeni olmadığı gibi, dirlik ...

Uzay ve zamanı kaplayan şey; cisimleri oluşturan her şey; enerjinin yoğunlaşmış biçimi. Gerçekte madde ile uzay arasındaki sınırı belirlemek kolay değildir. Örneğin hava bir maddedir. Ancak içinde değ...

Kanın yapısını ve özelliklerini inceleyen bilim dalı; kan bilimi. Kanın ögeleri olan alyuvarlar, akyuvarlar, hematoblastlar (trombositler) ve bunların oluşumunu denetleyen etkenlerle ilgilenir. Kan gr...

Ancak zayıf etkileşimlere girebilen, spini 1/2 olan kararlı bir temel parçacık. Bilinen nötrino sayısı ikidir. Biri elektronla, öbürü de muonla ilişkilidir. Nötrinoların kütlesi sıfır olup görelilik k...

Işığın herhangi bir ortamdaki hızı. Işık hızı denince genellikle ışığın boşluktaki hızı anlaşılır. Bu hız c harfiyle gösterilir ve değeri 2,997925x108 metre/saniye ya da yaklaşık olarak saniyede 300 b...

Bir kelimenin nereden geldiğini veya oluş şeklini ve birçok kelimenin ortak kökünü bulma işi. Bu işle uğraşan gramer dalı filolojinin bir bölümü olup, kelimelerin mânâlarının köklerini mümkün olduğu k...

Bir tür torbalı büyük ağ; ırıp. Deniz ya da göl dibinden az yukarıda yüzen balıkları avlamak için, kenarlarına ağırlık bağlanarak kullanılır. Bu, geniş alanda avlanırken dik durmayı sağlar. İki ya da ...

Eskiden kadınların kullandığı bir başlık. Genellikle kentli, en çok da İstanbullu kadınlar ev içinde giyerdi. Saçları kâkül ve perçem dışında örter, değerli süsler, işlemeler, taşlar ya da tüylerle be...

Mustela vison. Sansargillerden, kürkü çok beğenilen, bir memeli türü. En bilinen iki türü Amerika vizonu ve Avrupa vizonudur. Boyu 30-35 cm, kuyruğu püsküllü, sırtı koyu, karnı açık kahverengidir. Viz...

Âşık edebiyatı nazım biçimi. Ayaklı koşma, ilk dörtlüğün bir ve ikinci beytiyle her dörtlüğün sonuna, dizenin son parçasının hece sayısına bir fazlalık (ziyade) eklenerek oluşturulur. Ziyade, müstezat...

Simya öğretisi. Hermetizm sözcüğünün, simyacılığın babası olduğu söylenen Hermes Trismegistos'un adından geldiği ileri sürülür. Madenlerin birbirine dönüşümünü ve doktorluğu konu edinen bu öğreti, doğ...

Gece müziği. 18. yüzyılda ses, genellikle nefesli, bazen de yaylı çalgılar için yazılan duygulu parçalardan oluşur. Serbest tarzda yazılır, belirli bir biçimi yoktur. 19. yüzyılda İrlandalı besteci Jo...

Kıyamette tüm ölülerin dirilip yeniden yaşama kavuşması. Bu inanç, bazı değişikliklerle Hristiyan ve İslâm inanışında da yer alır. Hristiyanlara göre tüm ölüler dirilecek, gizemli bir oluşum sonucu öl...

Vücutta, besinlerin hücreler tarafından emilip çözüldüğü ve kimyasal dönüşüme uğratıldığı süreç. Canlılar enerji gereksinimlerini karşılamak için beslenmek zorundadır. Ancak büyük besin molekülleri hü...

Akdeniz Bölgesi'nin Taşeli yöresinde, Mut-Ermenek yolunun güneyinde yükselir (1.780 m). Bu dağ ile onun güneyinde bulunan Sivridağ (1.232 m) arasında Göksu, yatağı kireçtaşlı dik yamaçlar arasında 1.0...

Tüyü alınmamış hayvan derisi. Tarikat terimi olarak, bir tarikat şeyhinin ya da pirinin taht ve tören kürsüsü gibi kullandığı tabaklanmış tüylü deriye de mecazi anlamda post denilmiştir. Post sözcüğü,...

Aksaray ilinde vadi. Bugünkü adını Ihlara köyünden alan vadinin eski adı Peristrema'dır. Bu dar vadinin içinden Melendiz Çayı akar. Selime ve Ihlara köyü arasında, 10 km kadar uzunluktaki vadinin iki ...

Nevşehir iline bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasaba. İl merkezinin 16 km. doğusunda, Avanos-Nevşehir-Ürgüp üçgeni içinde yoğunlaşan volkan tüfleri ve bunlar içinde oluşmuş olan kendine özgü pe...

İşçilerin ya da işverenlerin ortak ekonomik ve toplumsal çıkarlarını korumak ve geliştirmek amacıyla kurdukları, tüzel kişiliği olan örgüt. Bir işçi sendikası ya aynı işyerindeki ya da aynı işkolundak...

Bir doğru üzerinde kaymadan yuvarlanan bir çember üzerindeki herhangi bir noktanın çizdiği eğri. Kartezyen koordinatlarda sikloitin herhangi bir noktasının koordinatları x=a(q-sinq) , y=a(1-cosq) ile ...

Buharlı gemilerin icadından önce kullanılan yelkenli ve kürekli savaş gemilerinden birine verilen ad. Daha çok iki ve üç ambarlı, ahşap, büyük savaş gemileri bu adı alırlardı. Kalyon deyimi sonrada...

Üç stereoizomeri bulunan karboksilli asit (di hidroksi bütanedioik asit (HOOC.CHOH.CHOH.COOH). Üzüm ve karadutta hem serbest hâlde hem de potasyum bitartarat (KHC4H4O8) biçiminde bulunur. Yiyeceklerde...