ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Havadaki su buharı. Su buharı, Güneş'ten gelen ve yerin yapısından kaynaklanan ısıl ışınımları soğurarak hava sıcaklığını düzenler. Su buharı atmosfere karalar ve denizlerdeki suyun buharlaşması yoluy...

Düşünceyi simgelerle anlatmaya çalışan sanat görüşü, sembolizm. Parnas şiirine, dolayısıyla gerçekçiliğe tepki olarak 19. yüzyıl ortalarında Fransa'da bir şiir akımı olarak doğdu. Belli bir akıma bağl...

Sıracagillerden, bir ya da çok yıllık otsu bitki cinsi (Verbascum). Sık tüylü, yaprakları bitkinin tabanında rozet biçiminde toplanmış ve çiçekleri salkım biçimindedir. Türkiye'de iki yüz kadar türü b...

Sami-Hami dil ailesinden Sami dillerin batı dalının kuzey bölümünün ikinci öbeği. Aramcanın tarihi İ.Ö. 14. yüzyıla kadar çıkmaktadır. Kuzey Arabistan'dan Suriye-Filistin sınırlarına ve Babil'e kadar ...

Bir yüzü ülger denilen pek kısa, ince, sık tüylerle kaplı, parlak ve yumuşak kumaş. Yün, pamuk, ipek ya da naylondan, atkı ve çözgü ipliğiyle dokunur. İlk çağlarda Doğu'dan Batı'ya götürülen en değerl...

Ürenin jelatin eşliğinde hipokloritle yükseltgenmesi sonucunda ya da amonyaktan klor gazı geçirilerek elde edilen renksiz bir sıvı (N2H4). Tuzlar, hatta alkali metaller için iyi bir çözücüdür. Kararsı...

Işın, dalga ya da parçacık seli hâlinde yayılan herhangi bir enerji biçimi. Daha çok ışık ve öteki elektromanyetik dalgalarla ses dalgaları ve radyoaktif maddelerden yayılan parçacıklar için kullanılı...

Çok kubbeli camilere verilen genel ad. Ulucamilerin kökeni, ilk dönem İslâm mimarîsinin payeler ve sütunlar üzerine oturan düz damla örtülü avlulu camilerine dayanır. Bu camilerin sıcak ülkelerde açık...

Anadolu Selçukluları ve Osmanlılarda, belirli görev ve hizmet karşılığında kişilere verilen, yıllık geliri 3-20 bin akçe olan toprak. Timar olarak da bilinir. Birkaç çeşidi olmakla birlikte temelde si...

Osmanlı Devleti'nde harem dairelerinde hizmet gören hadımağalarının beyaz ırktan olanlarına verilen ad. Görevleri, Topkapı Sarayı'nın Babüssaade denen, içeriye doğru üçüncü kapısını beklemekti. Bundan...

Çoban ve kır yaşamını, doğa güzelliklerini konu edinen yapıt. Bu yolda yazılmış şiirlere bukolik de denilmiştir. Pastoral şiirin ilk büyük temsilcileri Yunan edebiyatında Thekritos (İ.Ö. 3. yüzyıl), L...

Calvin'in Protestan kiliselerinin yönetimini papazlarla lâik kişilerden oluşan bir kurula (Presbiterium) bırakma önerisine göre kurulan Protestan mezhebi. Aslında kurul, papazların ve papazlık örgütün...

(?, Tırhala-1923 İzmir), Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi. Sarıgöllü Hacı Sofu ailesinden Feyzullah Ağa'nın kızıdır. 1876'da Selânik Asakiri Milliye taburunda üsteğmen olarak görev yapan Ali Rıza Efend...

Brassica rapa. Etli kökleri için yetiştirilen bir tarım bitkisi. Pek çok ülkede yetiştirilen şalgamdan hayvan yemi ve sebze olarak yararlanılır. İki yıllık bir bitki olan şalgamın tohumlarından yağ çı...

Türkiye'nin doğusunda, 7 coğrafî bölgesinden biri. Yüzölçümü 163.055 km2 olan bölge, Türkiye'nin yaklaşık %21'ini kaplar. Bölgede tamamı bulunan iller, Kars, Ağrı, Van, Hakkâri, Bitlis, Bingöl, Muş, T...

Sinop Yarımadası'nın batı sahillerinde bulunan göl, küçük bir lâgündür ve Sinop ili sınırları içinde 785 hektarlık bir alana yayılmıştır. 1987 yılında doğa koruma alanı ilân edilen Sarıkum Gölü, gün...

Bir tür doğal kuyu, mağara. Kireçli bölgelerde yeraltına giren akarsuların alçıtaşı, kireçtaşı gibi taşları eritmesiyle oluşur. Bazıları çok derindir ve bunlara dolan sularla göller oluşmuştur. Düdenl...

İ.Ö. 264-146 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında yapılan ve Kartaca'nın ortadan kalkması, Batı Akdeniz'in Roma egemenliği altına girmesiyle sonuçlanan savaşlar. İ.Ö. 3. yüzyıl ortalarında Roma,...

Kirpik (sil) taşıyan bir hücreli canlılar. Tüketici canlılardır. Üremeleri eşeysizdir. Yaklaşık 8000 türü tanımlanmıştır. ...

(Rus.: Dnepr), Rusya Avrupası'nın batı ve güneybatısında ırmak. Valday Platosu'nda, Volga kaynağı yakınında doğar; yer yer batı ya da doğuya kıvrılarak güney yönünde akar; Beyaz Rusya ve Ukrayna'dan g...

Osmanlı Devleti'nin, Bulgaristan'da bulunan Varna yakınlarında Haçlı ordusunu bozguna uğrattığı savaş (10 Kasım 1444). Bu savaş, Osmanlıların Balkanlar'daki durumunu güçlendirmiştir. Ayrıca, Avrupalıl...

Genellikle tek tanrılı dinlerde kutsal olarak tanınan yerlerin, o dinden olanlarca yılın belli aylarında ziyaret edilmesi. İslâmiyet'te hac, İslâm'ın beş temel şartından biridir. Sağlığı elveren ve ...

Lale Devri'ne son veren isyan (1730). İsyan, başındaki lideri Patrona Halil'den dolayı bu adla anılır. Patrona Halil ve 25-30 kadar arkadaşı 28 Eylül 1730 tarihinde Beyazıt Camii kapısı önünde toplana...

Yıllık geliri yüz bin akçeden çok olan dirlik. Osmanlı Devleti'nin dirlik sisteminde, yüksek kıdemli ümeraya belli bir hizmet karşılığı ya da padişahın yakınlarına, devlete yararlık gösterenlere gelir...

Güneş ışınlarından yeterince istifâde etmeyen, düzensiz ve kötü beslenen, kötü sağlık şartlarında yaşayan çocuklarda görülen bir kemik hastalığı. Vücutta D vitamini eksikliği, kalsiyum ve fosfor meta...