ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Yaşlı ve saygın kişi anlamında bir sözcük. Genellikle, dinî ya da toplumsal birçok kurumun başkanlarının unvanıdır. Kimi Arap boy beylerine şeyh denir. Tarikat kurucularının ve ulularının, din bilginl...

Âli Paşa'nın sadrazamlığı sırasında Abdülmecit'in yayımladığı ünlü ferman (28 Şubat 1856). 1839 Gülhane Hattıhümayunu (Tanzimat Fermanı) ile girişilen ıslahata ek birtakım ıslahat (iyileştirme) önleml...

Sözün anlamındaki incelik; ince anlamlı, gülümsetici söz. Nüktedan ise "nükteci, zarif kimse" demektir. Akla dayanan, zekâ ürünü olan nükte, mizah edebiyatının temel ögelerindendir. ...

Peygamber ve Dört Halife için yazılan kasidelerin adı. Muhammet Peygamber için yazılanlara naatı şerif, Dört Halife için yazılanlara naatı ciharyâr, Ali için yazılanlara da naatı Ali adı verilmiştir. ...

Bir nesnenin, bir varlığın karşıt yanlarını belirtme ya da birbirine karşıt iki nesne, iki varlık, iki kavram arasında ilişki kurma sanatı, karşıtlık. Cahit Sıtkı Tarancı'nın "Neden böyle düşman görün...

Belli bir çalışma alanına, bilim ya da sanata özgü olup tek anlamı bulunan sözcük ya da kavram. Örneğin, gol futbol, mısra edebiyat, dörtgen de bir geometri terimidir....

Kuzeybatı Hindistan ve Güneydoğu Pakistan'da, doğuda Aravalli Dağları ile batıda İndüs, kuzeyde Satleç ırmakları ve güneyde Arap Denizi arasında yayılan kum çölü. Yaklaşık 640 km. uzunlukta ve 360 km....

Bir newton'luk bir kuvvetin, uygulandığı noktayı kendi doğrultusunda 1 metre hareket ettirmesiyle yaptığı işe eşdeğer enerji birimi (simgesi J). Elektrikte 1 joule, 1 watt-saniye'ye eşdeğerdir. Eskide...

Müzikte bir parçanın coşkulu, tutkulu biçimde çalınması gerektiğini belirtir. Beethoven'in op. 57 Appassionata Sonatı bu terimin en güzel ifadesidir. İlk kez bu sonata başlık olarak kullanılmış ve son...

Alyuvar ve akyuvardan sonra kanda bulunan üçüncü bir kan hücresi. Oval ya da uzunca, 2-3 mikron büyüklüğünde çok küçük bir hücredir. Ortada kromatinli bir merkezle, bunun çevresinde saydam bir bölümde...

Özel ince kâğıtla silindir şeklinde sarılan kıyılmış tütüne verilen ad. 1830 yıllarında ortaya çıktı. Önceleri elle sarılarak yapılıyordu. 1861-1875 yılları arasında makinelerle yapılmaya başlandı. De...

Hat sanatını icra eden kimse. Hattatlar üç gruba ayrılırdı; birinci grubu oluşturanlar okullarda yazı dersi veren meşk hattatlarıydı. Yazma kitapları kopya eden ya da ısmarlama yazan hattatlar ikinci ...

Hristiyanlıkta bir müminin çiğnediği dinsel yasak yüzünden kilise topluluğu dışına atılması. Yunanca "Aphorizein" sözcüğünden bozularak yaygınlaşan deyimi ilk kez Yahudiler kullandılar. Daha çok "din ...

İspanyol yazarı Cervantes'in en önemli yapıtı (1605-1616). Rönesans döneminin bu en önemli yapıtı, çağdaş romanın da öncüsü ve temel yapı taşlarından biridir. Romandaki baş kişiler, Don Kişot ile ona ...

vak'anüvis, tasavvuf şâiri. 1789 senesinde İstanbul'da doğdu. Asıl ismi Mehmed'dir. Arapkirli, Sahhaflar Şeyhi Hacı Ahmed Efendinin oğludur. İlk tahsilini babasından aldı. Devrin ileri gelen âliml...

Ferhâdnâme, Ferhâd u Şîrîn, Hüsrev ü Şîrîn isimleri ile de işlenen ortak bir hikâyenin ismi.İran ve Türk edebiyatında, divan şâirlerinin gazellerinde, rubâilerinde geçen bu aşk hikâyesi, Sâsânî Hükümd...

Buğdaygillerden, çok yıllık bitki (Lolium). Bahçe, park, spor alanları ve benzeri yerleri yeşillendirip süslemek amacıyla yetiştirilir. İngiliz çimi (Lolium perenne) ve İtalyan çimi (Lolium italicum) ...

Kimi ülkelerde, mahkemelerde yargı görevi yapan yurttaşlardan kurulu geçici kurul. Ağır cezalı suçlarda, asıl mahkemeye yardımcı olarak kurulan jüri, savı ve savunmayı dinledikten sonra sanığın suçlu ...

Dülgerbalığıgillerden, yassı vücutlu, geniş ağızlı, sık dişli bir balık türü (Zeus faber). Eti çok lezzetlidir, boyu yarım metreyi bulur. Gövdesinin alt ve üst kenarlarında dikenler vardır. Avrupa den...

Sami-Hami dil ailesinin Sami dalından bir dil. Suriye'de Lazkiye'nin 12 km. kuzeyinde Ras Şamra (eski adı Ugarit) denilen yerde 1929'daki kazılarda bulunan yazılı belgelerin incelenmesiyle ortaya çıkt...

(370 İskenderiye, Mısır - 415 İskenderiye, Mısır). Eski Mısırlı, ilk önemli kadın filozof ve matematikçi. Yine bir felsefeci ve matematikçi olan Theon'un kızıdır. İskenderiye'deki Yeni-Plâtoncu felsef...

Zerdüşt Tanrısı Ahura Mazda'nın Arapçalaştırılmış adı. Vesta dilinde Ahura Mazda denen bu tanrıya, Pehlevi dilinde Ormazd ya da Oharmazd denir. Zerdüşt dininin en büyük tanrısıdır. Sözcük anlamı "bilg...

Teknik adı gliserol trinitrat [C3H5 (ONO2)3] olan patlayıcı bir organik bileşik. 1846'da Ascanio Sobrero tarafından bulundu. Alfred Nobel, nitrogliserini, ticarî olarak kullanılabilir duruma getirdi. ...

Pennine Alpleri'nde Valais'yi (İsviçre) Piemonte'ye (İtalya) bağlayan karayolu geçidi ve tünel. En yüksek yeri 2.009 m. olan Simplon Geçidi, Kuzeybatı Avrupa'dan Güney Avrupa'ya inen önemli karayoludu...

Afrodit'e duyulan sevgi nedeniyle eskiden birçok kente verilen ad. En bilineni Aydın'ın Karacasu ilçesine bağlı Geyre köyündedir. Helenizm kültürünün Anadolu'ya yayılmasıyla bu adı almıştır. Kent, Rom...