Yaprak Nedir?
Yüksek yapılı bitkilerin ana bölümlerinden biri. Yaprakların temel ödevi fotosentez yoluyla besin üretmektir. Kökler aracılığıyla topraktan alınan su ve madensel tuzlar, yapraklarda güneş ışığı ve karbon dioksit yardımıyla organik maddelere dönüştürülür. Su ve madensel tuzlar yapraklara iletim borularıyla taşınır ve yaprak yüzeyine dağıtılır (damarlar). Havanın karbon dioksidiyse özellikle üst yüzeyde toplanmış gözenekler (stomalar) aracılığıyla alınır. Stomalar ayrıca su buharının atılmasını da sağlar. Fotosentez, kloroplast adı verilen ve klorofil taşıyan küçük cisimciklerde gerçekleşir. Yaprağın yeşil rengini veren de bunlardır. Aşırı su kaybını önlemek için yapraklar, su geçirmez bir tabaka, çoğunlukla da kutikulayla kaplanmıştır. Bazı su bitkilerindeyse kutikula bulunmaz. Bir yaprak dıştan içe doğru şu tabakalardan oluşur: kutikula, epidermis hücreleri ve aralarında yer alan stomalar; palisat parankiması hücreleri ve sünger parankiması hücrelerinden oluşan mezofil; mezofil hücreleri arasında yer alan soymuk ve odun borularından oluşan iletim demetleri (damarlar). Bir yaprak başlıca iki kısımdan meydana gelir: yaprak ayası ve sapı. Kimi yapraklarda ayrıca yaprak sapının dibini örten bir kın ve yine sapın dibinde yer alan yaprakçıklar da bulunabilir. Yapraklar, damarlarının dizilişine (paralel, tüysü vb.), yaprak kenarlarına (düz, dişli, parçalı vb.), yaprak biçimine (yumurtamsı, yürek biçiminde vb.), yaprak dizilişine (basit, bileşik vb.) ve yaprakların gövdeye bağlanışına (saplı, sapsız vb.) göre gruplara ayrılırlar. Bazı bitkilerin yaprakları fotosentez dışında görevler de yaparlar. Örneğin kaktüs yaprakları besin ve su deposu ödevini görür. Güneşgülü gibi bazı bitkilerin yaprakları böcek kaparlar. Soğan bitkisinin etli tabakaları da besin depo eden ve tohum tomurcuğunu koruyan yapraklardan başka bir şey değildir. Çiçekler de özel görev almış yapraklardır.
