Doğu Anadolu Bölgesi
Türkiye'nin doğusunda, 7 coğrafî bölgesinden biri. Yüzölçümü 163.055 km2 olan bölge, Türkiye'nin yaklaşık %21'ini kaplar. Bölgede tamamı bulunan iller, Kars, Ağrı, Van, Hakkâri, Bitlis, Bingöl, Muş, Tunceli, Elazığ ve Malatya'dır. Erzincan ile Erzurum'un büyük kısmı; Siirt, Batman, Şırnak, Kahramanmaraş, Adıyaman illerinin bazı ilçeleri de bu bölge içine girer. Bölgenin kuzeydoğu, doğu ve güneydoğusu Ermenistan, Gürcistan ve İran sınırına dayanır. Kuzeyinde, Doğu Karadeniz Bölgesi, güneyinde Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve batısında İç Anadolu Bölgesi yer alır. Yüzey şekilleri bakımından, Türkiye'nin en yüksek bölgesidir. Ortalama yükseklik 1.800 m dolayında, bazı yerlerde 2.000 m ve 2.500 m.yi geçer. 1.000 m.nin altındaki yerler azdır. Bölgenin kuzeybatısında Kuzey Anadolu dağlarından Kelkit-Çoruh-Oltu dağları bulunur. Bunların gerisinde Erzurum-Kars Yaylası ve bu yayla üstünde Dumludağ, Allahüekber Dağları, Erzincan (1.200 m), Erzurum (1.800 m), Pasinler (1.600 m), Sürmeliçukur-Iğdır (800-900 m) ovaları bulunur. Karasu-Aras vadilerine güneyden paralel Munzur, Mercan, Palandöken, Çakmak, Perli dağları silsilesi uzanır ve yükseltiler 3.000 m.yi aşar. Bu silsile doğuda, Türkiye'nin en yüksek noktası olan Ağrı Dağı'yla (5.165 m) devam ederek İran'a geçer, güneybatıda da Orta Toroslar'a bağlanır. Bu sırtın güneyinde, Güneydoğu Toroslar'a kadar uzanan Van Gölü ve Murat havzaları bulunur. Ağrı ile Nemrut'un arasında 4.400 m.ye kadar çıkan Tendürek, Süphan ve Nemrut gibi sönmüş volkanlar vardır. Van Gölü havzası 3.000 m.lik tepelere dayanan geniş bir yayladır. Murat havzasındaysa, Murat Irmağı boyunca Bingöl Dağları ile Doğubeyazıt, Karaköse-Eleşkirt, Malazgirt, Muş ve Elazığ ovaları yer alır (1.000-2.000 m). Güneydeki Güneydoğu Torosları, batıdan güneydoğuya gittikçe yükselen ve Hakkâri'de 4.168 m.lik Cilo Dağları ile sona eren doğal bir sınırdır. İklim, çok sert kara iklimidir. Mevsimlerle gece-gündüz arasındaki sıcaklık farkları oldukça fazladır. Yazın sıcaklık, ovalarda gündüzleri yüksektir (Malatya 27°C); yaylalarda düşüktür (17,5°C). Kışlar, bölgenin hemen her tarafında çok sert ve uzun, ancak özellikle kuzeydoğuda çok soğuk geçer, (Malatya'da -1,1°C, Van'da -3,6°, Kars'ta -12°C). Bölgenin büyük kısmında en çok yağış kışın ve ilkbaharda olur ve yazlar kurak geçer; Erzurum-Kars bölgesinde bunun tersi görülür. Bölgenin akarsuları, Basra Körfezi'ne akan Fırat'ı beslerler. Fırat'ın iki önemli kolu Murat ve Karasu, Keban yakınlarında birleşerek Fırat'ı doğururlar. Yine Fırat'a Irak'ta katılan Dicle'nin Botan ve Zap gibi kolları da bu bölgeden doğar. Kuzeydoğudaki Aras ile Kura, Hazar Denizi'ne dökülür. Ceyhan ve Seyhan ırmakları da bölgenin batısından doğar. Bölgenin en önemli özelliği kapalı bir havza oluşturan, Türkiye'nin en büyük gölü Van Gölü'dür. Yağışların düzensizliğinden akarsu rejimleri de düzensizdir. Bölgenin nüfusu 5 milyonu aşkındır (1985). Tarıma elverişli yerlerde nüfus yoğunluğu artarsa da, Hakkâri Dağları gibi yerlerde km2ye 5 kişiden az düşer. Nüfusu 100.000'i aşan iller Erzurum, Malatya ve Elazığ'dır. Erzincan ve Kars'ın nüfusları 50 bini aşar. Bölgede ekonomi daha çok tarım ve hayvancılığa bağlıdır. Ormanlar, otlaklar yaygındır. Tarımın %90'ını tahıl oluşturur. Pamuk, Iğdır Ovası'nda; tütün, Malatya, Bitlis, Muş ve Siirt'te yetiştirilir. Şekerpancarındaysa Elazığ ve Erzincan başta gelir. Sebze ve meyve Malatya, Elazığ ve Erzincan'da gelişme göstermektedir. Bölgede hayvancılık önemlidir (koyun %25, keçi %18, sığır %23). Arıcılık Kars, Erzurum, Malatya'da yaygındır. Bölgenin en önemli yeraltı zenginliği Elazığ'ın Maden ilçesindeki bakır yataklarıdır. Malatya, Tunceli, Erzincan illerinde de bakır yatakları vardır. Divriği'nin demir cevheri, Karabük ve Ereğli demir-çelik fabrikalarını besler. Keban'da çinko-kurşun işletmesi vardır. Erzurum'dan Tunceli'ye kadar birçok yerde linyit yataklarına rastlanmıştır. Bölgede 4 şeker fabrikası, Malatya'da tütün ve pamuklu dokuma, Erzincan'da iplik-dokuma ve çimento fabrikaları bulunmaktadır.
