Türkçe-Dil Bilgisi terimi olarak Dolaylı Tümleç: 1. Eylemin anlamını tümleyen ve yönelme, kalma, çıkma durumlarından birinde bulunan veya ilgeç alan tümleç.
2. Cümlede yüklemin anlamını çeşitli yönlerden tamamlayan ve kesinleştiren; bulunma, yönelme ve çıkma durumunu eklerinden biriyle veya bir edatla birlikte bulunan yalın veya grup durumundaki adın cümle bilgisindeki adlandırılışı. Başka bir anlatımla, bulunma, çıkma ve yönelme durumu ekleri veya bir edat almış bulunan tümleç türü: Mum ışığında başladığım yazıyı lüks ışığında devam ettirdim ve elektrik ışığında bitirdim. (A.N.Asya, Ayın Aynasında, s.72), Nihat masanın üstünden kibriti alarak ayağa kalktı. (P.Safa, Mahşer, s.69),
2. Cümlede yüklemin anlamını çeşitli yönlerden tamamlayan ve kesinleştiren; bulunma, yönelme ve çıkma durumunu eklerinden biriyle veya bir edatla birlikte bulunan yalın veya grup durumundaki adın cümle bilgisindeki adlandırılışı. Başka bir anlatımla, bulunma, çıkma ve yönelme durumu ekleri veya bir edat almış bulunan tümleç türü: Mum ışığında başladığım yazıyı lüks ışığında devam ettirdim ve elektrik ışığında bitirdim. (A.N.Asya, Ayın Aynasında, s.72), Nihat masanın üstünden kibriti alarak ayağa kalktı. (P.Safa, Mahşer, s.69),
Benzer Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri:
- Ekler
Cümle içinde kelimeler arasında geçici anlam ilişkileri kurmak veya ye
- Sözde Özne
Edilgen fiillerle kurulmuş olan cümlelerde, cümlenin gramer açısından
- Ortak Dil
Bir ülkede konuşulan lehçe ve ağızlar içinde yaygınlaşarak hâkim durum
- Gösterge
Kendi dışında bir başka şeyi gösteren, düşündüren olgu.
- Ünlem
Konuşanın korku, sevinç, acıma, şaşkınlık gibi her türlü duygu ve heye
- Belirsiz Ad Tamlaması
Tamlayanı ilgi durumu eki almadan kurulmuş olan tamlamalar belirsiz bi
- Heyecana Bağlı İşlev
Dilin alıcıda bir heyecan yaratma amacıyla kullanılması.
- Zarf Fiil
Ulaç veya bağ fiil de denen eylemsi türü. Zarf-fiil: Cümlede yüklemin
- Fiil Cümlesi
Yüklemi çekimli fiil olan cümle: Onun hayatı sadece bugünlerde geçmişt
- Üçüncü Tekil Kişi
Kendisinden sözü edilen kişi. "o" kişisi.
