Rıfat Ilgaz Kimdir? Eserleri Nelerdir?
(1911 Cide-1993 İstanbul), şair, yazar. Ortaöğrenimini Kastamonu Öğretmen Okulu'nda, yükseköğrenimini -Gerede, Akçakoca ve Düzce'de altı yıl öğretmenlikten sonra- Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü'nde tamamladı (1938). Adapazarı (1939), İstanbul Nişantaşı Erkek ve Karagümrük ortaokullarında Türkçe öğretmenliği yaptı (1944). 1948'de öğretmenlikten ayrılarak gazeteciliğe başladı. Markopaşa, Malumpaşa, Merhumpaşa dergilerinin yazıişleri müdürlüğünü yaptı. Adembaba (1952) adlı mizah dergisini çıkardı. Dolmuş, Taş, Karikatür, Şaka, Külah dergilerinde, Yeni Gazete'de yazdı. Mizah yazılarından ve "Devam" (1953) adlı şiir kitabından açılan davalardan ötürü 5 yıl 5 ay 25 gün tutuklu kaldı. Nazikter, Açıkgöz (ilk şiirleri, Kastamonu 1927-1928), Güneş, Çığır, Oluş, Yücel, Varlık, Hamle (1930-1939), dergilerinde yayımladığı şiirlerle tanınan Ilgaz, ilk deneylerinde geleneksel nazım biçimlerine bağlı kalmış, kendi deyişiyle "aylak sınıfın, geçim derdinden azade insanların hoşuna giden" konuları işlemişti. 1940'tan sonra topluma bakışı, dünya görüşü belirlendikçe şiirini hızla değiştirdi. Yürüyüş, Pınar, Yurt ve Dünya, Ant, Gün (1942-1946), Yeryüzü, Beraber (1951-1953) dergilerinde çıkan şiirleriyle toplumsal gerçekçi akım içinde kendine özgü kişilik kazandı. 1955'ten sonra çalışmalarını mizah, öykü ve roman türünde yoğunlaştırdı. Başlıca yapıtları: Şiir: "Yarenlik" (1943), "Sınıf" (1944), "Devam" (1953), "Üsküdar'da Sabah Oldu" (1954), "Soluk Soluğa" (1962), "Karakılçık" (1969), "Güvercinim Uyur mu" (1974), "Kulağımız Kirişte" (1983), "Ocak Katırı Alagöz" (1987), Öykü: "Radarın Anahtarı" (1957), "Don Kişot İstanbul'da" (1957), "Nerde O Eski Ustalar" (1962), "Şevket Usta'nın Kedisi" (1965), "Garibin Horozu" (1969), "Altın Ekicisi" (1972), "Bunadı Bu Adam" (1972), "Çatal Matal Kaç Çatal" (1972), "Keş" (1972), "Palavra" (1972), "Tuh Sana" (1972), "Sosyal Kadınlar Partisi" (1984), "Apartman Çocukları" (1984), "Çalış Osman Çiftlik Senin" (1984). Roman: "Hababam Sınıfı" (1959), "Bizim Koğuş" (1959), "Karartma Geceleri" (1974), "Yıldız Karayel" (1981, 1982 Madaralı ve Orhan Kemal Roman Ödülleri), Oyun: "Hababam Sınıfı" (oynanışı 1966, basımı 1979), "Abbas Yolagiden" (1967), "Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı" (1971). Çocuk kitapları: "Öksüz Civciv" (1979), "Bacaksız Kamyon Sürücüsü" (1980), "Bacaksız Sigara Kaçakçısı" (1980), "Bacaksız Paralı Atlet" (1981). Anı: "Yokuş Yukarı" (1982), "Biz de Yaşadık" (1984), "Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra" (1986). Tüm yayınları Çınar Yayınlarınca yeniden basıldı. Yazarın, "Karartma Geceleri" adlı romanı 1990'da Yusuf Kurçenli tarafından sinemaya uyarlanmıştır.
