Chrıstıaan Huygens Kimdir?
(1629 Lâhey, Hollânda - 1695 Lâhey, Hollânda) Hollândalı fizikçi, matematikçi ve astronom. Christiaan Huygens, 1629 yılında La Haye'de doğdu. Constantin Huygens'in oğlu olan Christiaan, bilimsel bir ortamda yetişti. Leiden ve Breda Üniversitelerinde okudu. Matematik alanında çok başarılı olmasıyla dikkati çekti. Geometriyle ilgili eserlerini yayımladıktan sonra fiziğe yöneldi. Kendi adıyla anılan saati buldu. 1663 yılında Royal Society'ye üye seçildi. 1665 yılında Colbert tarafından Fransa'ya çağrıldı. 1680 yılına kadar Paris'te kaldı. Önemli eserlerini burada yazdı. Huygens'in yalnız matematik alanındaki çalışmaları bile onu ünlü yapmaya yeter. 1656 yılında, olasılıklar kuramının ilk eksiksiz incelemesini yaptı.
Açan ve açılan eğriler kuramını kurdu. Bu kuramla, eğrilik merkezinin tanımını yaptı. Logaritma kuramını Huygens kurdu. Zincir eğrisi problemini çözümledi. Kepler'in po-zitif göz merceklerinden daha üstün olan negatif göz merceklerini buldu. Bununla, Satürn, Mars ve Jüpiter gezegenlerini inceledi. Yıldızların birer güneş sistemi olduklarını ve çok uzaklardaki bu gök cisimlerinin çevresinde, belki insanların bile yaşadığı gezegenlerin dolandığını ilk öne süren Huygens'tir. Fakat, onun en büyük buluşları fizikte, özellikle mekanik ve optik alanlarıdadır. Bileşik ve tersinir sarkaçlar, basit sarkaçlar, sarkaç saatleri, kol saatleri yayları onun buluşlarıdır.
1673 yılında, merkezkaç kuvveti, eylemsizlik momenti ve çarpma problemleri gibi birçok fizik olaylarını ilk inceleyen Huygens'tir. Işık üzerine yazdığı kitap, 1678 yılında Fransa'da yayınlandı. Işığın dalga olduğunu kabul etti ve bunun üzerine sayısız buluşlar ve kuramlar geliştirdi. Yansıma ve kırılma kanunlarını buldu. Ölümünden sonra bile sayısız eserleri basıldı. Müzik armonisi ve müzik aletleri üzerine çalışmalar yaptı. 1695 yılında, doğduğu yerde ölmeden önce, Newton'un ışığın doğasına yönelik foton kuramına karşı çıktı.
