Dokuma Nedir?
Her türlü iplikten çeşitli teknikler kullanılarak yapılan kumaş, triko, döşemelik, halı, keçe vb. parçalara verilen genel ad.
Dokumacılık, tarihin çok eski dönemlerinden beri süregelmektedir. Her türlü dokumanın dokunduğu tezgâhlar, 18. yüzyılın sonlarına kadar tahtadan yapılmıştır. İlk defa 1785'te İngiltere'de kullanılmaya başlanan makineleşmiş dokuma tezgâhları sayesinde dokuma sanayii bugünkü durumuna erişti. Dokuma tezgâhları kullanılma amacına göre işleme, kumaş ve halı tezgâhları olarak ayrılır. Ayrıca yatık tezgâh, dik tezgâh, jakar tezgâh, çok mekikli tezgâh gibi çeşitleri de vardır. Bugün mekik sistemi bile ortadan kalkmış ve tamamen otomatik kontrollü ve programlanabilen dokuma tezgâhları kullanılmaya başlanmıştır. Pamuk, ipek, yün, keten, jüt gibi doğal kaynaklardan elde edilen ipliklerle yapılan dokumalar günümüzde de büyük ölçüde kullanılmaktaysa da yapay ve sentetik dokumalar da çok geniş kullanım alanı bulmuştur. Yapay dokumalar, esas hammaddesi yine doğadan çıkarılan selüloz, proteinli maddeler olup çeşitli kimyasal işlemlerden geçirilerek yapılan ipliklerden dokunur.
İlk yapay iplik, ipeğe çok benzeyen selüloz esaslı "reyon"dur. 1900 yılında İngiliz Beadle, Gross ve Bevan tarafından bulunan rejenere selüloz ipliği "viskoz ipeği" bugün de geliştirilmiş olarak kullanılır. Piyasada "viskoz" olarak adlandırılan yapay hammaddeler, yapay ipek veya yapay pamuk şeklindedir. Bunların dışında yerfıstığı ve soya elyafından elde edilmiş protein esaslı "ardil" ve "aljinat" dokumaları da kullanılmaktadır. Sentetik dokumalar ise, hammaddesi kömür veya petrol ürünlerinin sentezinden çıkarılan kimyasal maddelerden dokunur. İlk defa Amerikan Dupont ve Nemours firması tarafından süperpoliamidden yapılan sentetik elyafa "naylon" adı verilmiştir. Yüksek polimerlerden oluşan sentetik dokumalar, süperpoliamid, poliyester ve poliüretanlar ile poliakril ve poliyofelinlerden yapılır. Süperpoliamidlerden "perlon", "rislan" ve "ürilon"; poliyesterlerden, "terilen", "tergal", "dakran"; poliüretanlardan "likra" (licra); poliakrillerden "orlon", "dynel", "vinyon N" ve "Acrilan"; poliyofelinlerden "meraklon" gibi patent adlarıyla piyasaya sürülmüş sentetik dokumalar en tanınanlarıdır.
