Hepatit Nedir?
Hepatit; bulaşıcı ya da bulaşıcı olmayan nedenlerden kaynaklanan karaciğer iltihabı. "Karaciğer iltihabı" adıyla da bilinen hepatit, çoğunlukla virüslerden kaynaklanır. Hepatit hastalığının 7 türü vardır. Bunlar; A, B, C, D, E, F ve G harfleriyle birbirinden ayırt edilir. A, E ve F türü hepatitler, virüs bulaşmış su ve besin maddelerinin ağızdan alınmasıyla bulaşır. B, C, D ve türü hepatitler ise kanla temas, tükürük ve cinsel ilişki yoluyla bulaşır.
Hepatit-B, diğer hepatit türlerine oranla dünyada en sık rastlanan hepatit türüdür. Hastalık, 40 gün ile 6 ay arasında ortaya çıkar. Şiddetli ve uzun süreli bir hastalık olan Hepatit-B, bulantı, kusma, karın ağrısı, yüksek ateş, hâlsizlik ve iştahsızlık gibi grip hastalığına benzer belirtilerle başlar. Hastada bir süre sonra, deri döküntüleri, eklem ağrıları, vücutta ve gözlerde sarı renkli bir görünüm ortaya çıkar. Bu belirtiler, virüsün karaciğer hücrelerine zarar vermesinin sonucudur. Kısa adı HBV olan Hepatit-B hastalığına yakalanma riski en çok olan kişiler; damarlarına uyuşturucu şırınga eden uyuşturucu bağımlıları, virüsü taşıyan kişiyle cinsel ilişkiye girenler, sağlık personeli ve organ ya da kan nakli yapılan kişilerdir. HBV'ye karşı, koruyucu etkisi en az 5 yıl süren etkili bir aşı bulunmaktadır. Ayrıca, HBV virüsü taşıyan kişilerin karaciğer kanserine yakalanma riski, bu virüsü taşımayanlara oranla 100 kat fazladır.
Hepatit-B, günlük yaşamda aynı odada, büroda, sınıfta bulunmakla ve aynı havayı solumakla bulaşmaz. Sağlam deriden geçmez. Kucaklaşma, tokalaşma, deriye dokunma, öksürük, aksırık, ter, gözyaşı ve tükürük yoluyla bulaşmaz. Ayrıca HBV virüsü, sivrisinek ya da diğer böceklerin sokması ve hayvanlarla temasla da bulaşmaz.
Hepatit A'ya, kanalizasyonun karıştığı sulardan toplanan çiğ kabukluların yenmesi neden olabilir. Kirlenmiş sulara ilişkin kurallar ve bilgiler bir miktar koruma sağlıyorsa da, çiğ kabukluları yemenin bir riski her zaman vardır. En akıllıcası kabukluları pişirilmiş olarak yemektir.
Hepatit aşısı kullanımı, son birkaç yılda yaygınlaşmaya başlamıştır. Aşının bir tipi iyileşmiş hepatit hastaların kan plâzmalarından yapılır. Diğer tipiyse rekombinant gen teknolojisi (daha önce hastalığı geçirmiş olanlardan değil) ile yapılır. Aşı uzun süreli bağışıklık sağlar. B tipi hepatit Çin, Güneydoğu Asya, Afrika'nın Sahara Çölü altındaki bölge, Güney Amerika'nın Amazon havzasında ve Pasifik Adaları'nda yaygın olduğu için, bu bölgelere yolculuk yapacakların hepatit aşısı yaptırması yararlı olacaktır. A tipi hepatite karşı koruma, hastalık etkenine karşı koruyucu antikorlar içeren bir bağışıklık serumu verilerek sağlanır. Bu uygulama genellikle, hastalık etkeninin bulaştığı bilinen gıdalar yenildikten ya da bir A tipi hepatit hastasıyla temas ettikten sonraki iki hafta içinde yapılır. Bu bağışıklık serumu her zaman hastalıktan korumaz, ancak hastalığın hafif atlatılmasını sağlar. Bu uygulama ancak birkaç hafta süren bir koruma sağlar.
