Hünkâr İskelesi Antlaşması
Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 8 Temmuz 1833'te imzalanan antlaşma. II. Mahmut devrinde, Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın başlattığı isyan, Osmanlı Devleti için çok tehlikeli ve yıpratıcı oldu. Mehmet Ali Paşa'nın kuvvetleri Aralık 1832'de Osmanlı ordusunu yenerek Anadolu'ya girdi ve Konya'yı ele geçirdi. Bu durum, daha sonra uluslararası bir sorun niteliğini kazandı. Rusya, Babıâli'ye başvurdu ve yardıma hazır olduğunu bildirdi. Şubat 1833'te Rus yardımı ilke olarak benimsendi. Rus donanması Boğaz'dan girerek Büyükdere önünde demirledi. 5 Nisan 1833'te 5.000 kişilik Rus kuvveti Beykoz'a çıkarılarak sırtlara yerleştirildi. Bu kez İngiltere ile Fransa olaya müdahale etti. Padişah ile anlaşması için Mehmet Ali'yi zorladı. Bu baskılar sonucu, 14 Mayıs 1833'te Kütahya Barışı yapıldı. Ancak Kütahya Antlaşması, Mısır valisiyle olan anlaşmazlıkları çözümleyecek nitelikte değildi. Geleceği güvence altına almak isteyen II. Mahmut'un ittifak önerisini çar kabul etti. Böylece Hünkâr İskelesi Antlaşması imzalandı. Hünkâr İskelesi Antlaşması altısı açık, biri gizli yedi maddeden oluşuyordu. Açık maddeler karşılıklı yardımı öngörüyordu. Antlaşmanın asıl önemli maddesi gizli maddesiydi. Bu maddeye göre Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne yapacağı yardımlara karşılık Osmanlı Devleti de eğer Rusya, İngiltere ve Fransa ile bir savaşa girecek olursa, İngiliz ve Fransız donanmalarına karşı boğazları kapayacak; İngiliz, Fransız donanmalarını Karadeniz'e bırakmayacaktı. Buna karşılık Rus donanması, istediği an boğazlardan her iki yönde girip çıkabilecekti. Bu antlaşma ile Rusya, Karadeniz'de rakipsiz ve tehlikeden uzak kalıyor, Akdeniz'deki İngiliz ve Fransız deniz gücünü istediği an vurmak olanağına kavuşuyordu. Ancak bu madde uzun süre gizli ve yürürlükte kalmadı. 1841'de Londra'da boğazlar rejimi yeni koşullara bağlandı ve bu konuda yeni bir antlaşma imzalandı.
