Primatlar
Ağaçsivri farelerini, maymunları ve insanı içeren memeli takımı. Primates takımının iki alt takımı olan Prosimii ağaçsivri farelerini ve maki galago, lori gibi ilkel maymun türlerini; diğer alt takım olan Antropoidea (insansılar) ise gerçek maymunları ve insanı kapsar. Bulunan fosiller, Kretase (Tebeşir) döneminin (136-65 milyon yıl önce) sonlarında (yaklaşık 75 milyon yıl önce) ormanlarda ortaya çıktıklarını göstermektedir. İlk defa Charles Darwin tarafından 1859 yılında yayınlanan Türlerin Kökeni adlı kitabında bu ilk primatların insanların ataları olduğu görüşü ortaya atılmıştır.
Primatlar arasında, irilik ve yaşama ortamı bakımından büyük farklar vardır. En küçük türlerin ağırlığı elli gramı geçmezken gorilin (Gorilla gorilla) ağırlığı 140-80 kg'yi bulur.
Özelleşmemiş fizyolojik yapıyla, son derece özelleşmiş davranış biçimlerinin birleşmesi, primatlara çevre koşullarına uyumda büyük bir üstünlük kazandırmıştır. Hem bitkisel hem de hayvansal besinleri yiyebilen primatların, dişleri de buna uygun olarak çok amaçlıdır (kesici, parçalayıcı ve çiğneyici). Çoğunda gözler yüzün önünde yer alır ve aynı yere bakar. Bu sayede görüş alanları içindeki derinliği sağlayabilirler. Görme yeteneklerinin gelişmiş olmasına karşılık, burunları küçülmüştür ve koku alma duyuları zayıftır. İki tür dışında, tüm primatların el ve ayakları beşer parmaklıdır ve hepsinin kavrayıcı elleri, insan dışında hepsinin kavrayıcı ayakları vardır.
Bütün primatların biyolojik bakımdan birbirine benzemesi, maymunların tıpta ve uzay araştırmalarında deney hayvanı olarak önem kazanmasını sağlamıştır. Her yıl 250 bini aşkın maymun lâboratuvarlarda kullanılmaktadır. Primatların çoğu hâlâ doğada bol bulunmalarına karşın, orangutan ve goril gibi türler avlanmaları ya da yaşama ortamlarının yok edilmesi nedeniyle, tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır.
