Protestanlık
Hristiyanlığın en büyük üç mezhebinden biri. 16. yüzyılda Martin Luther ve Jean Calvin'in öncülüğünde Katolik Kilisesi'ne ve Papa'nın otoritesine karşı girişilen Reform hareketinin sonucunda doğmuştur (1529).
Protestanlar akla büyük yer vererek, yerleşmiş kaideleri protesto ettikleri için bu adı almışlardı. Papazlara gereksinim duymaksızın İncil'i okuyabildikleri için, Protestanlığa "İncil Kilisesi" de denilmiştir; çünkü onlar İncil'i Hristiyanlık için tek kaynak saymışlardır.
Protestanlık, diğer Hristiyan mezheplerinden bazı farklılıklar gösterir. Protestanların Katolik ve Ortodokslar gibi ruhanî başkanları yoktur; tek bir mezhep yerine, çeşitli mezhepler hâlinde faaliyet gösterir ve kiliselerinde resim, heykel ve tasvir bulundurmazlar. Katoliklerin aksine, Protestan rahipleri evlenebilir. İncil'i kendi dillerinde okuyabilmek de Protestanlığın bir başka özelliğidir. Katoliklerle Ortodokslar ise İncil'i Yunanca ve Lâtince okumak zorundadırlar. Protestanlıkta azizlere de inanılmaz.
Protestanlık 16. yüzyılda Avrupa ve diğer kıt'alarda, daha çok Katolikler arasında yayılma olanağı bulmuştur. Bugün dünyanın en büyük Hristiyan mezheplerinden biri Protestanlıktır.
Protestanlık, insanoğlunun kurtuluşunu yalnızca Tanrı'nın bağışlamasında görür. Günahkâr bir insanın kendi çabasıyla kurtuluşa ermesi mümkün olmadığı gibi, günah çıkarma da zorunlu değildir. Hiç kimse Tanrı adına günah bağışlayamaz. Kişinin kurtuluşu ve mutluluğu ancak Tanrı'nın karşılıksız lütuf ve inayetiyle mümkündür. Protestanlara göre insanların Tanrı'ya ulaşmalarında hiçbir kilise görevlisine gerek yoktur. Dinî coğrafya açısından Protestanlığın kıt'alar arası dağılımdaki yeri Katoliklik'ten hemen sonradır.
Günümüzde en fazla Protestan Kuzey Amerika'da bulunmakta; ikinci sırada Avrupa ülkeleri gelmektedir. Protestanlık, Kuzey Amerika ile Okyanusya'da en büyük din durumundadır. Dünyanın en büyük, Protestan cemaatleri sırasıyla ABD, İngiltere, Federal Almanya, Nijerya, Güney Afrika Birliği, Kanada, Avustralya, Brezilya, Hollânda, İsveç, Danimarka, Finlândiya ve Endonezya'dır.
