ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Beynin bölümlerinden biri. Beden işlevlerinin birçoğu buradaki merkezlerden yönetilir. Salgıladığı birçok ön hormon hipofizi etkiler. Organizmada büyüme, ağırlık, beden ısısı ve kan basıncı, su-elektr...

Uzun, ince, yumuşak tüylü bir keçi türü olan Ankara keçisinden elde edilen kıl elyaf. Moher olarak da bilinir. Anlamı keçi kılından kumaş olan Arapça muhayyer sözcüğünden türemiştir. Binlerce yıldır A...

Orta Çağ'da Karadeniz'in kuzeyindeki geniş ovalarda ve Balkanlar'da yaşamış olan göçebe bir Türk boyu. Merkezî bir devlet kuramadıkları, yerleşik hayata geçemedikleri için tarihteki rolleri önemli olm...

Cucumis sativus. Kabakgillerden, uzun, iri meyveli, sürüngen, bir yıllık otsu bitki. Ana yurdu Hindistan'dır. Soğuğa dayanıksız bir ılıman iklim bitkisi olan hıyar, ülkemizde yaygın adıyla salatalık...

Yunus Emre Türk halk şairlerinin tartışmasız öncüsü olan ve Türk'ün İslam'a bakışını Türk dilinin tüm sadelik ve güzelliğiyle ortaya koyan Yunus Emre, sevgiyi felsefe haline geti...

Ölçü, uyak, nazım biçimi gibi bağlardan ayrılmış şiir. Nazmın belli kurallara bağlı olduğu düşünülürse serbest şiir kavramını yeğlemek gerekmektedir. İlk serbest şiir örneklerinin verildiği 1930'larda...

Karbon hidratlar, proteinler, yağlar ve nükleik asitler üzerinde etkin olan enzimleri salgılayan önemli bir salgı bezidir. Midenin sol yanında yer alır. Hem iç salgı hem de dış salgı yapar. İnsülin ve...

Peygamberimizin nesebinden olup, ilim, takvâ, ahlâk, şecâat, soy bakımından zamânındaki insanların en üstünlerinden olan, yüksek şahsiyet sâhibi oniki mübârek zât. Herbiri büyük âlim ve velî olan onik...

Periyodik cetvelin atom sayısı 57-71 olan 15 elementinin oluşturduğu seri. Sırasıyla lantan, seryum, praseodim, neodim, prometyum, samaryum, evropiyum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, holmiyum, erbi...

İkiçeneklilerin hanımeligiller familyasından süs bitkisi (Lonicera caprifolium). Tırmanıcı çalılardır. İlkbaharda hoş kokulu, sarı ya da beyaz, küçük demetler hâlinde çiçekler açar. Bahçelerde kameriy...

Osmanlı yönetim düzeninde sancak denilen yönetim biriminin başında bulunan kimse. Aynı zamanda askerî yetkisi de vardı. Yıllık en az 200.000 akçelik "has"a sahipti. Savaş zamanı, askerleriyle birlikte...

Göğüs kafesini oluşturan kemikler. Yassı ve uçları uzundurlar. İnsanda 12 çifttir. Arka uçları omurlara eklemlidir. Üstteki 7 çiftinin ön uçları göğüs kemiğine, ondan sonraki 3 çiftin ön uçları ise bi...

Hammurabi'nin bir araya getirdiği kanunlar. Kanunlar silindir biçiminde bir dikili taşa Akadca olarak yazılmıştır. Dikilitaş'ın en üstünde Hammurabi'ye kanunları dikte ettiren Tanrı Şamas bulunmaktadı...

Orta Asya'da, Moğolistan Cumhûriyetinin güneyi ve Çin'e bağlı Sin-Kiang ve Kansu eyâletlerinin yakınlarındaki bölgeleri de içine alan geniş çöl. Etrâfını kayalık sıradağlar çevirmiştir. Güneyde Altun ...

Hristiyanlığın en büyük üç mezhebinden biri. 16. yüzyılda Martin Luther ve Jean Calvin'in öncülüğünde Katolik Kilisesi'ne ve Papa'nın otoritesine karşı girişilen Reform hareketinin sonucunda doğmuştur...

Genellikle tek tanrılı dinlerde kutsal olarak tanınan yerlerin, o dinden olanlarca yılın belli aylarında ziyaret edilmesi. İslâmiyet'te hac, İslâm'ın beş temel şartından biridir. Sağlığı elveren ve ...

Nemrut sönmüş volkanı üzerinde, 2.247 metre yükseklikte krater gölü. Hilâl biçiminde olan gölün yüzölçümü 12 km2 dir. ...

Fundagillerden, küçük taneler hâlinde yemiş veren, tüylü bir çalı (Arctostaphyllos uva ursi). Açık korularda ve kayalık yerlerde yetişir. Yaprakları daima yeşil, yenilebilen meyveleri kırmızı renktedi...

Bileşiminde % 70'e yakın demir içeren başlıca demir cevheri. Çelik grisi ile siyah arasında, masif hâldeyse kırmızı renktedir. Doğada yaygın bir biçimde magmatik ve tortul kayaçlarda bulunur. Kuzey Am...

Kalbin pompa hareketleriyle vücuda gönderilen kanın damar duvarlarında yaptığı basınç. Damarın içinde kanın akabilmesi için belirli bir basıncının olması gerekir. Bu basıncı, kalbin kasılmasıyla kanı ...

Ayaklı divanın, kalenderi ölçüsüyle yazılan bir şiirde her dizenin sonuna "Mefûlü / feûlün" ya da "Mefûlü mefâil" gibi bir fazlalık (ziyade) katılarak oluşturulan şiir. ...

Düzkanatlılardan bir böcek türü (Gryllotalpa gryllotalpa). Toprak içinde yaşar. Köklerini keserek bitkilere zarar verir. Rengi kırmızımsıdır. Tüylü kabuğu vardır. Ağır yürür ve uçar. Daha çok larvalar...

Asya'da yaşayan bir Türk topluluğu; bugün Kuzey Kafkasya'da yaşayan bir Türk boyunun adı. Nogaylar, 13. yüzyılın ortalarında Altınordu Devleti başkomutanlarından Nogay yönetiminde Türk ve Moğol kabile...

Eskiden İndigofera cinsi bitkilerden elde edilen mavi renkli boyarmadde. Çivit doğulularca çok eski çağlardan beri bilinirdi. Bitki, su ile mayalanmaya bırakıldığında, bileşiminde indoksil bulunan sıv...

Bir mekanizma tarafından döndürülen şaftın devrini küçültmek veya büyütmek için kullanılan dişli tertibâtı. Dişli kutusu adı da verilen redüktör, devri sâbit elektrik motoru, benzinli motor, dizel mot...