ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

İslâm devletlerinde Müslüman olmayanlardan alınan özel vergi. İki türlü olurdu. Birisi "haracı ruus" (kişilerden alınırdı ve "cizye" olarak adlandırılırdı), öteki "haracı arazi" (toprak vergisi) idi. ...

Hayvanlara ve bitkilere renk veren kimyasal madde. Hayvanlarda en önemli pigmentler melanin (siyah), rodopsin (mor) ve solunum pigmentleri olan hemoglobin (kırmızı) ve hemosiyanindir (mavi). Bitkilerd...

Marmara Bölgesi'nin doğu kesiminde dağ sırası.Kuzeyde İzmit Körfezi ve Sapanca Gölü, güneyde Gemlik Körfezi ile İznik Gölü ve Pamukova arasında uzanır. Dağlar doğuya doğru gidildikçe yükselir ve Kelte...

Enerjisini çekirden bölünmesinden alan, kitle halinde tahribat yapmak amacıyla hazırlanmış çok güçlü bir silahtır. İlk atom bombası denemesi 1945 'te ABD 'de, 16 Temmuz günü Alamogordo 'da yapıldı. Bi...

Yüksek bölgelere özgü iklim. En genel ve belirgin özelliği, hava sıcaklığının çevredeki düzlüklere göre düşük olmasıdır. Bir başka belirgin özellik de günlük sıcaklık farkının yüksek olmasıdır. Artan ...

ÂMid (Diyarbakır), Hısni Keyfa (Hasankeyf), Mardin ve Harput dolaylarında hüküm sürmüş olan bir Türkmen sülâlesi. Sülâlenin kurucusu Artuk Bey'dir. Suriye Selçuklu hükümdarı Tutuş, Artuk Bey'e, Kudüs'...

Kuzeybatı Afrika'da genç ve yüksek dağ sıralarına verilen genel ad. Güneybatı Fas'ta başlar ve Kuzeydoğu Tunus'ta Bon Burnu'na kadar uzanır (yaklaşık 2.400 km.). En yüksek doruğu batı Fas'ta Tubkal'dı...

Halk öykülerinde giriş bölümü. Farsça dibace, Arapça mukaddime ya da methal karşılığı kullanılmıştır. Döşemeler genellikle gerçeküstü, olmayacak şeyleri komik bir üslupla anlatan küçük sergüzeştler bi...

Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet memurlarına, rütbelerine ve memuriyetlerine göre, aylık yerine tahsis edilen vergi kaynağı. Devlet memuru kendisine tahsis edilen vergi kaynağının mülkiyetine değil, y...

İstanbul'da Karaköy ve Eminönü semtlerini birleştiren köprü. İstanbul yakasını Galata'ya bireştirmek için ilk girişimler II. Bayezit zamanında oldu. Nihayet 1827 yılında 500 m. uzunluğunda, dubalar üs...

Çeşitli arabaların ve demiryolu vagonlarının taşınması için özel olarak yapılmış gemi, araba vapuru. Eskiden, bir suyun üzerine köprü kurulamaması durumunda, daha çok tren ya da vagonları karşıdan kar...

Havadaki su buharı. Su buharı, Güneş'ten gelen ve yerin yapısından kaynaklanan ısıl ışınımları soğurarak hava sıcaklığını düzenler. Su buharı atmosfere karalar ve denizlerdeki suyun buharlaşması yoluy...

Bir tür zırhlı, ağır savaş gemisi. 1905'teki Çuşima Savaşı'ndan sonra duyulan ihtiyaç sonucu yapımı gerçekleştirilen İngiliz savaş gemisi. "Dreadnought" adını taşıyordu (1907). Bu ad "hiçbir şeyden ko...

Familyası: Düğünçiçeğigiller (Ranunculaceae). Türkiye'de yetiştiği yerler: Anadolu'da yetişir. Mayıs-haziran ayları arasında kırmızı veya pembe renkli ve büyük çiçekler açan, 50-100 cm boylarında,...

Bir tarikata girerek, yaşayışını onun yasa ve törelerine uydurmuş kimse. Farsçada "kapı kapı dolaşan", "dilenci", "fakir", Arapçada "fakir, yoksul ve dilenci" anlamlarına gelir. Terim olarak, bir mürş...

Eski Yunan ve Roma'da yaşamdan alınan sahnelerin genellikle gülünç bir şekilde canlandırıldığı dramatik gösteri. Günümüzde gerçekçi ya da simgesel beden hareketleriyle bir karakteri ya da öyküyü canla...

Jeolojinin, yeryüzü şekillerini konu edinen dalı. Yeryüzü şekillerinin tanımlanması, sınıflandırılması, kökenlerinin ve kullanım alanlarının belirlenmesi jeomorfolojinin alanına girer. Yanardağlar, ku...

Turunçgillerden, kavasya da denen küçük bir ağaç (Quassia amara). Yaprakları almaşık dizilmiş, çiçekleri er ve dişi olmak üzere parlak kırmızıdır; salkım biçiminde bir araya toplanmıştır. Tadı acı ola...

İslâmlıktan önceki Arap tanrılarından biri. Kâbe'de Uzza'yı temsil eden put, Kâbe'nin Müslümanlar tarafından ele geçirilmesiyle diğerleri gibi kırılarak ortadan kaldırıldı. Fakat İslâm dinine karşı ol...

İki değişik metalin birleştiği noktada ve bunların uçlarında sıcaklık farkının bulunmasından ötürü bir elektromotor kuvvet oluşan elektrik devresi. Bu biçimde elektromotor kuvvet oluşması Seebeck etki...

Tutuşabilen bir maddenin yanmasıyla ısı ve ışığın birlikte belirmesi. Ateş, genellikle kor hâlindeki katı cisimleri ve parlayan gazları kapsar. Ateşin insanlık kadar eski olduğu bilinmektedir. İlkçağl...

Güney Pasifik'te, Polinezya grubuna dahil ada (27°08' Güney, 109°23' Batı). Yüzölçümü 118 km2, nüfusu 5.000. 1722'de, Hollandalı Roggeven tarafından bir paskalya günü keşfedilen bu ada, 1888'den beri ...

Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 8 Temmuz 1833'te imzalanan antlaşma. II. Mahmut devrinde, Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın başlattığı isyan, Osmanlı Devleti için çok tehlikeli ve yıpratıcı...

İçinde bol miktarda dolomit minerali içeren, beyaz, krem ya da gri, bazen de kahverengi ya da pembeye çalan renklerde tortul bir kayaç. İri, orta ya da ince taneli olabilir. Sık dokuludur. Genellikle ...

Domuzdan küçük memeli hayvan. Amerika'da yaşar. Yalnız Dicotyles tajacu (yakalı pekari) ve Tayassu pecari olmak üzere iki türü vardır. Pekari domuza benzer. Yakalı pekari kalın gövdeli, ince bacaklı, ...