denir ile ilgili bilgi kaynakları

Bir ilde devlet tarafından atanan en yetkili yönetim görevlisi. Vali il sınırları içinde devleti ve devletin tüzel kişiliğini temsil eder. Yasa, tüzük, yönetmelik ve hükümet emirlerini uygular. İl gen...

Osmanlı padişahlarının annelerine verilen unvan. Saray protokolünde padişahtan sonra gelirdi. Padişah çocuksa Valide Sultan, "naibei saltanat" (saltanat vekili) olurdu. Osmanlı hanedanında bu şekilde ...

Osmanlı Devleti'nde, kale komutanlarına verilen ad. Dizdar, sürekli olarak, korumakla görevli olduğu kalede kalmak zorundaydı. Kalelerin onarımı, askerî örgütün geliştirilmesi gibi görevlerin yanında ...

Deniz ve göllerde ya da geniş akarsularda, her yanından suyla çevrili kara parçası. İrili ufaklı adalar topluluğuna takımada adı verilir. ...

Su veren, su dağıtan. Eski edebiyatta içki meclisinde şarap sunan, dağıtan kimse anlamında kullanılmıştır. İçki meclisi (bezm), şarap ve öteki içkilere bağlı olarak yaygın biçimde geçer. Sakinin tatlı...

İlk Çağ'da Sparta Devleti'nin ve toplumunun kurucusu olarak kabul edilen kimse, yasa koyucu. Yaşam ve gerçek kimliği konusunda bilgi yoktur. Kimi tarihçiler Likurgos'u gerçek bir kişi, kimileri de bir...

Bir fikir ve inanışa aşırı gayretkeşlikle körükörüne bağlanan kimseye denir....

Kimyasal tepkimelere kolay girme özelliği. Bu terim, daha çok metaller için kullanılır. Aktiflik, aynı zamanda elektron verme yatkınlığıdır. En kolay elektron veren metal, en aktif metaldir. ...

Eni ve boyu kırkar arşın olan ve yaklaşık 1.000 m2lik bir yüzey ölçüsü. Daha önceleri genellikle, yürüyen bir dönümcünün adımlarıyla ölçülen 1.600 adımlık alana denirdi. Bunun kesin ölçü olmayışı nede...

Alexander Graham Bell telefonun mucidi olarak ün kazanmayı başardı, ama aslında o,ticari olarak kullanışlı ilk telefonu icat etmiş olan kişidir: Bell'den önce, Johann Philipp Reis, Antonio Meucci ve ...

Astropik yüksek basınç alanında batıya ve ekvatora doğru esen düzenli rüzgârlar. Alizelerin kaynağı olan yüksek basınç alanları 30° kuzey ve 30° güney enlemleriyle dönencelerarası yakınsama bölgesi ar...

Saz eşliğinde doğaçtan (irticalen), hazırlıksız şiir söyleyen, söz şairi, halk şairi ya da halk ozanı da denilen şairlerin ortak adı. 16. yüzyıldan başlayarak kentlerde, köylük yerlerde, göçebe ya da ...

Bir günün yirmi dörtte birine eşit zaman birimi ve bunu göstermeye yarayan aygıt. Çok eskiden zaman, ancak gökcisimlerinin konumlarından anlaşılırdı. Bunun doğal sonucu olarak güneş saati doğdu. Güneş...

Bir yelkenli yarış yatı tipi. Önceleri oldukça uzun deniz gezileri için düzenlenmişti. Deniz koşullarına dayanıklı, ince yapılı ve süratli bu tekneler yarışa uygun olduklarından kısa sürede gelişti. G...

Tüm devlet güçlerinin (yasama, yargı, yönetim), azledilemeyen bir kişi ya da komite tarafından, sınırsız olarak kullanıldığı yönetim biçimi. Diktatörlüğün kökeni, eski Roma'ya dayanır. Eski Roma'da ol...

Bitki ve hayvan organlarını meydana getiren ve canlının embriyon evresinde oluşmaya başlayan, görevleri, yapıları farklılaşmış hücre toplulukları. Çokhücreli canlılara özgü bir oluşum olan dokular, bi...

Gülgillerden, süs bitkisi olarak kullanılan bitki cinsi (Rosa). Kuzey yarıkürede yetişen 200 kadar türü ve ıslah çalışmalarıyla elde edilmiş birçok çeşidi vardır. Gövdesi dik, sarılıcı ya da yatık ola...

Bir düzlemin, ufuk çizgisine eğim derecesini saptayan, dik ya da yatay olup olmadığını anlamaya yarayan alet. Yapı işlerinde kullanılan düzeç, kabarcıklı ve ipli olmak üzere iki çeşittir. ...

Eski Roma'da imparatorlara verilen ad. Kutsal bir nitelik taşıyan augustus adı ilk kez İ.Ö. 16 yılında, Octavianus'a verildi. İmparatora bu adın verilmesiyle birlikte, Roma'da bir tür monarşi kuruluyo...

Artı doğal sayılarla, bunlarla eşlenen gerçel sayıların oluşturduğu küme. Artı doğal sayılardan gerçel sayılara bir fonksiyon olan diziler sonlu ya da sonsuz olabilirler. Uygulamada tersi belirtilmedi...

Osmanlı yönetim düzeninde sancak denilen yönetim biriminin başında bulunan kimse. Aynı zamanda askerî yetkisi de vardı. Yıllık en az 200.000 akçelik "has"a sahipti. Savaş zamanı, askerleriyle birlikte...

Periyodik cetvelde yedinci sırada yer alan, 89-103 atom numaralı 15 radyoaktif elementin ortak adı. Bu elementlerden aktinyum, toryum, protaktinyum ve uranyum doğada bulunurlar. Geri kalanlar nükleer ...

Osmanlılarda ve bazı doğu ülkelerinde, yabancı ülkelerden kaçırılarak ya da savaşta tutsak alınarak özgürlükten yoksun edilen, alınıp satılabilen, her konuda efendisinin isteklerini yerine getirmekle ...

Osmanlı Devleti'nde resmî tercüman. Tanzimat'a kadar özellikle uluslararası ilişkilerde görev yapan, çoğunlukla Rum, Ermeni, Yahudi gibi azınlık topluluklarından oluşan devlet memuru tercümanlara veri...

Eski Yunan kentlerinde, bir platonun ya da bir tepenin üstüne kurulmuş kale. Önceleri savunma amacıyla kullanılan akropol, giderek kentin tanrıları için bir tapınak ve dinsel festival ya da törenlerin...